Ό,τι αγαπώ γεννιέται αδιάκοπα
Ό,τι αγαπώ βρίσκεται στην αρχή του πάντα.
(Οδυσσέας Ελύτης)
Το ξεκίνημα του πολυπόθητου, αν και κάποτε απειλητικού, «μαζί» φαντάζει πάντα σαν εισιτήριο για έναν κόσμο νέο και μαγικό. Στην πορεία όμως αυτό το μαζί θα περάσει και από άλλα στάδια, αλλαγές και ταραχές πολλές φορές. Και κάπου μέσα σ’ αυτή τη διαδρομή, ίσως αναρωτηθούμε αν μπορούμε και αν θέλουμε να συνεχίσουμε. Στην αρχή συνήθως έρχεται ο έρωτας και αποζητούμε συνέχεια το μαζί, ενώ διατηρούμε μια εξιδανικευμένη εικόνα για τον άλλο αλλά και για τον ίδιο μας τον εαυτό μέσα από τα μάτια του άλλου. Ύστερα στο προσκήνιο έρχονται οι αντιστάσεις και τα εμπόδια, ως άλλη όψη του αρχικού ερωτευμένου σταδίου. Εδώ, οι συγκρούσεις είναι συχνές, μιας και δίνουμε μια μάχη για την εξουσία. Έπειτα όμως, αφού μείνουμε στη σχέση και διατηρήσουμε το διάλογο ανοιχτό, μπορεί να εστιάσουμε στη δική μας αυτονομία και προσωπκή εξέλιξη, επιτρέποντας έτσι σιγά σιγά μια πιο βαθιά και ώριμη διαπραγμάμτευση μεταξύ μας, μια πιο ουσιαστική σχέση εγγύτητας με τον άλλο.
Πως όμως μπορεί να εγκαθιδρυθεί αυτή η σχέση με τρόπο ώστε να χωρά και τους δύο; Τι συμβαίνει όταν «ξυπνούν» τα προσωπικά βιώματα και δίνουν το παρόν μέσα στη σχέση των δυο; Τι σημαίνει για τον καθένα η δέσμευση σε μια σχέση εγγύτητας; Κι αν με αφήσει; Αν με απορρίψει; Κι αν χάσω τον εαυτό μου; Ποιος είμαι μαζί με τον άλλο; Πως μπορούμε να είμαστε μαζί όταν δεν είμαστε ίδιοι; Είναι όλα αυτά ζητήματα βαθιά και ταυτόχρονα τρέχοντα, που σημαίνει ότι χρειάζεται να υπάρξει ένας χώρος για να ανοιχτούν, να μιληθούν, να διαπραγματευτούν και τελικά να συμφωνηθούν.
Ταυτόχρονα με αυτή την πολύ προσωπική πορεία της σχέσης, η ζωή συνεχίζει να τρέχει και οι συνθήκες να αλλάζουν. Ο γάμος, ο ερχομός ενός ή ακόμα ενός παιδιού, η ανάπτυξη των παιδιών, ο αποχωρισμός τους όταν φεύγουν από το σπίτι, οι απώλειες αγαπημένων ανθρώπων είναι κάποιες από τις απαιτητικές μεταβάσεις της ζωής. Και πολύ συχνά, μέσα στη δύσκολη καθημερινότητα με τις ατελείωτες επαγγελματικές υποχρεώσεις, τα συνεχή οικονομικά άγχη, τις δουλειές για το σπίτι και την αναπόφευκτη ρουτίνα, μπορεί κάποτε το ζευγάρι να αμελήσει όσα θέματα τους δυσκολεύουν. Ή ίσως μπορεί να προτιμήσει να εστιάσει το ενδιαφέρον κάπου αλλού, ώστε να τα αποφύγει. Έτσι, μπορεί να δώσει προτεραιότητα σε άλλες δραστηριότητες, στη δουλειά, σε μια δεύτερη δουλειά, σε μια οικογενειακή διαμάχη, σε κληρονομικά θέματα, ή σε άλλα πρόσωπα, στο παιδί, σε ένα φίλο, σε ένα σημαντικό πρόσωπο της ευρύτερης οικογένειας, σε ένα φλερτ, ή ακόμα σε μια ερωτική εξωσυζυγική σχέση.
Όταν έρχονται ζευγάρια σε θεραπεία, δουλεύουμε πάντα σε δυο επίπεδα: στο επίπεδο του «εδώ και τώρα», που περιλαμβανει όλες τις μεταβάσεις με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπο ένα ζεύγος και στο επίπεδο των βιωμάτων που κάθε άτομο κουβαλά και φέρνει μέσα στον κοινό χώρο του μαζί. Και όλο αυτό γίνεται πάντα με επίκεντρο την επικοινωνία που δοκιμάζεται. Ίσως κάποιες φορές η δέσμευση σε μια σχέση να μοιάζει πολύ απαιτητική διεργασία, αλλά οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη από αυτό τον χώρο, μέσα στον οποίο μπορούμε να υπάρξουμε «μαζί», σε σχέσεις οικειότητας, εγγύτητας, κατανόησης. Κι όσο κι αν μοιάζει δύσκολο ή ίσως για κάποιους παλιακό, είναι σημαντικό να επενδύουμε και σε αυτό τον τομέα το χρόνο μας και την ενέργεια μας.
από τη Μαρήλια Τσαχάλη,
Ψυχολόγο, Συστημική-Οικογενειακή Σύμβουλο