Από τον υπολογιστή, στο κινητό, στην τηλεόραση, σε επαγγελματικές συναντήσεις και σε τηλέφωνα που χρειάζεται να ειπωθούν γρήγορα και σωστά οι κατάλληλες και μοντέρνες λέξεις και πάλι από την αρχή. Πόσο μεγάλο μέρος της επικοινωνίας μας πραγματοποιείται πια μέσα από μια οθόνη; Πόσες επαφές συμβαίνουν μέσα από σύντομα και έξυπνα σλόγκαν; Μοιάζει κάποιες φορές σαν η επικοινωνία με έναν τρόπο να διεκπαιρεώνεται συνοπτικά.

Άραγε πως φαντάζει η ιδέα να είμαστε με έναν συνεργάτη, έναν συνάδελφο, τον σύντροφο ή έναν φίλο χωρίς αντιπερισπασμούς ή διευκολύνσεις από οθόνες; Πόση παρουσία μπορούμε να αντέξουμε; Πόση σκέψη, διάλογος, σιωπή χωράει μέσα σε δυο ή και περισσότερους ανθρώπους χωρίς οθόνες, moto, χωρίς ατζέντα; Κι όμως υπάρχουν νοήματα, ιδέες, συναισθήματα, ανάγκες που δεν χωράνε μέσα σε λίγες λέξεις ή σε ολιγόλεπτες επαφές. Που χρειάζονται ένα πλαίσιο χώρου, χρόνου και διάθεσης να γίνει ένας διάλογος που μπορεί να οδηγήσει σε μια βαθύτερη κι ουσιαστική κατανόηση. Σε μια άμεση και πολύ προσωπική επικοινωνία κι έτσι να νιώσουμε πραγματικά κοντά, ότι μπορούμε να ακούσουμε, να εκφράσουμε, να ακουστούμε.

«Μίλα.
Οι λέξεις έχουν έχθρες μεταξύ τους,
έχουν τους ανταγωνισμούς:
αν κάποια απ’ αυτές σε αιχμαλωτίσει,
σ’ ελευθερώνει άλλη.
Τράβα μια λέξη απ’ τη νύχτα στην τύχη.
Ολόκληρη νύχτα στην τύχη
Μη λες «ολόκληρη»,
πες «ελάχιστη»,
που σ’ αφήνει να φύγεις.»
(Απόσπασμα από το ποίημα «Η Περιφραστική Πέτρα», της Κικής Δημουλά)

Σαν μέσα σ’ολη την ταχύτητα των άμεσων και γρήγορων μηνυμάτων να αρχίζουμε να ξεχνάμε μια πιο βαθιά και χρονοβόρα διαδικασία επικοινωνίας. Σα να ξεχνάμε την ίδια μας την ανάγκη για βαθύτερη επαφή και κατανόηση. Κι ύστερα έρχονται οι συγκρούσεις. Που μας βάζουν σε ένα πλαίσιο διαφορετικό από το συνηθισμένο. Που για να κατανοήσουμε και να συνεννοηθούμε χρειάζεται να μπούμε σε διάλογο. Και πολλές φορές έχοντας λησμονήσει τη διαλεκτική σχέση, σα να προτιμούμε να μείνουμε σε μια τυπική διαφωνία η σε μία επιφανειακή συμφωνία.

Μέσα στο θεραπευτικό πλαίσιο, δίνεται χώρος και χρόνος να αγγιχτούν, να μιληθούν, να διερευνηθούν όλα αυτά τα ουσιαστικά προσωπικά θέματα που έχουμε μάθει να αποσιωπούμε γιατί δεν χωράνε ή ίσως καλύτερα έχουμε ξεχάσει να τα χωράμε στη γρήγορη καθημερινή επικοινωνία. Μαθαίνουμε να αναζητούμε την προσωπική σημασία των λέξεων, τα νοήματα, τα συναισθήματα, τις ανάγκες που εκφράζουν ή πολλές φορές κρύβουν. Μπαίνουμε σε διάλογο και μαθαίνουμε να μένουμε σε διάλογο προκειμένου να καταλάβουμε ουσιαστικά και να καταφέρουμε μια βαθιά ανθρώπινη επαφή. Και έτσι, κρατώντας τον διάλογο ανοιχτό, ίσως καταφέρουμε να μείνουμε και σε σχέσεις που αξίζει να κρατήσουμε.

από τη Μαρήλια Τσαχάλη,
Ψυχολόγο, Συστημική-Οικογενειακή Σύμβουλο